Mülakatlar, adayın sadece bilgi ve deneyimlerini değil, aynı zamanda kişiliğini, iletişim becerilerini ve potansiyelini de ortaya koyduğu bir süreçtir. Mülakatlarda en sık yapılan hatalar, çoğu zaman basit dikkatsizliklerden veya yeterli hazırlık yapmamaktan kaynaklanmaktadır. Bu hatalardan bazılarından bahsedecek olursak;

İçerik ve Cevaplandırma Hataları

Mülakat sorularına verilen yanıtların içeriği, adayın bilgi birikimini, analitik düşünme becerisini ve problem çözme yeteneğini gösterir. Bu alanda yapılan hatalar, adayın yetersiz olduğu algısını yaratmaktadır.

Maaş ve Yan Haklar Konusunu Erken Açmak

Mülakatın erken aşamalarında maaş ve yan haklar konusunu gündeme getirmek, adayın sadece maddi konulara odaklandığı izlenimini verebilir.

• Hata: Mülakatın amacı, adayın pozisyona uygunluğunu ve şirkete katabileceği değeri anlamaktır. Maaş konusu önemli olsa da, mülakatın başında bu konuyu açmak, adayın motivasyonunun sadece paraya dayandığını düşündürebilmektedir. Bu durum, adayın işin kendisine olan ilgisini gölgeler.
• Çözüm: Maaş ve yan haklar konusunu, mülakat sürecinde bu konunun açıldığı veya size sorulduğu bir aşamada ele alın. Genellikle bu, ikinci veya üçüncü mülakatlarda gerçekleşir. İlk mülakatlarda odak noktanız, pozisyona uygunluğunuzu ve şirkete katabileceğiniz değeri vurgulamak olmalıdır.

Zayıf Yönleri İtiraf Etmek Yerine Yetersiz Kılıflar Bulmak

Mülakatçının “Zayıf yönleriniz nelerdir?” sorusuna gerçekçi olmayan veya klişe yanıtlar vermek, adayın dürüstlüğüne gölge düşürür.

• Hata: Bu soru, adayın kendini tanıma becerisini, öz eleştiri yeteneğini ve gelişim alanlarına nasıl yaklaştığını anlamak için sorulur. “Çok mükemmeliyetçiyim” veya “Çok çalışıyorum” gibi klişe cevaplar, adayın bu soruya hazırlanmadığını veya dürüst olmadığını düşündürür. Ayrıca, zayıf yönlerini fark edip bunlar üzerinde çalışmayan bir aday imajı çizer.
• Çözüm: Gerçekçi bir zayıf yönünüzü belirleyin. Ancak bu zayıf yönü nasıl aştığınızı veya bu konuda kendinizi nasıl geliştirdiğinizi de belirtin. Örneğin, “Topluluk önünde konuşma konusunda eskiden çekingen olabiliyordum, ancak bu konuda eğitimler aldım ve düzenli pratik yaparak kendimi geliştirdim” gibi bir yanıt, hem dürüstlüğünüzü hem de gelişim odaklılığınızı gösterir.

Soru Sormaktan Kaçınmak veya Alakasız Sorular Sormak

Mülakatın sonunda adaya “Sizin bize sormak istediğiniz bir soru var mıdır?” diye sorulduğunda soru sormamak veya ilgisiz sorular yöneltmek, mülakatçının adayla ilgili olumsuz düşünmesine neden olabilmektedir.

• Hata: Soru sormamak, adayın şirkete veya pozisyona karşı ilgisiz olduğunu veya yeterince araştırma yapmadığını düşündürebilir. Alakasız veya zaten cevabı web sitesinde bulunan sorular sormak ise, adayın zamanı verimsiz kullandığını veya dikkatsiz olduğunu gösterir. Mülakatçı, adayın meraklı, proaktif ve düşünceli olduğunu görmek ister.
• Çözüm: Mülakata giderken şirketin kültürü, takım yapısı, pozisyonun ilk 6 ayındaki beklentileri, kariyer gelişim fırsatları veya mülakatçının kendi deneyimleri hakkında birkaç soru hazırlayın. Bu sorular, sizin ilgilendiğinizi ve düşünceli bir aday olduğunuzu gösterecektir.

Mülakat Sonrası Hatalar

Mülakatın sona ermesiyle süreç bitmez. Mülakat sonrası yapılan bazı hatalar, adayın şansını azaltabilir.

Teşekkür Notu Göndermemek veya Gecikmek

Mülakat sonrası teşekkür notu göndermemek veya bu notu çok geç göndermek, adayın profesyonellikten uzak olduğunu düşündürebilmektedir.

• Hata: Teşekkür notu, mülakatçıya zaman ayırdığı için teşekkür etme ve pozisyona olan ilginizi yeniden teyit etme fırsatı sunar. Bu basit ama etkili adım, adayın nazik, düşünceli ve profesyonel olduğunu gösterir. Göndermemek veya gecikmek, adayın ilgisiz olduğu veya genel profesyonel görgü kurallarından habersiz olduğu izlenimini yaratır.
• Çözüm: Mülakatın ardından 24 saat içinde mülakat yapan kişiye kısa ve öz bir teşekkür e-postası göndermeye özen gösterin. Bu e-postada, mülakat için teşekkür edin, mülakatta konuşulan önemli bir noktaya değinin ve pozisyona olan ilginizi bir kez daha dile getirin.

Sonuç İçin Sürekli Takip Etmek

Mülakat sonrası sık sık arayarak veya e-posta göndererek sonuç hakkında bilgi istemek, mülakatçıyı rahatsız edebilir.

• Hata: Sürekli takip, adayın sabırsız veya bunaltıcı olduğu izlenimini yaratabilir. İşe alım süreçleri zaman alıcı olabilir ve mülakatçıların da kendi iş yükleri vardır. Aşırı ısrarcı olmak, adayın olumsuz bir imaj çizmesine neden olabilir.
• Çözüm: Teşekkür notunuzda, sürecin bundan sonraki adımları hakkında bilgi isteyin (örneğin, “Geri dönüşünüzü ne zaman beklemeliyiz?”). Eğer belirtilen süre içinde bir dönüş olmazsa, makul bir süre (örneğin, bir hafta) bekledikten sonra nazik bir takip e-postası gönderebilirsiniz.

Ek Önemli Hatalar ve Kaçınma Yolları

Referansları Hazırlamamak veya Yanlış Kişileri Vermek

Mülakatçı referans istediğinde, önceden hazırlanmış, bilgilendirilmiş ve ilgili kişilerin iletişim bilgilerini sunamamak.

• Neden Hata: Referanslar, adayın geçmiş performansını ve profesyonel ilişkilerini doğrulamak için kritik öneme sahiptir. Hazır referanslara sahip olmamak veya eski bir patron yerine sadece arkadaşlarınızın iletişim bilgilerini vermek, adayın profesyonellikten uzak olduğunu gösterir. Ayrıca, referanslarınızı bilgilendirmemek, mülakatçı aradığında hazırlıksız yakalanmalarına ve yetersiz bilgi vermelerine neden olabilir.
• Çözüm: Mülakat sürecine girmeden önce, sizi iyi tanıyan ve profesyonel olarak size kefil olabilecek 2-3 kişiden (eski yöneticiler, iş arkadaşları, akademik danışmanlar) referans olma izni alın. Bu kişilere başvurunuz ve pozisyon hakkında kısa bilgi vererek olası sorulara karşı hazırlıklı olmalarını sağlayın. Referanslarınızın isim, unvan, şirket ve iletişim bilgilerini kolayca ulaşılabilir bir formatta hazırlayın.

Sosyal Medya Profillerini İhmal Etmek

Birçok şirket, adayların sosyal medya profillerini (LinkedIn, Facebook, Instagram vb.) kontrol eder. Bu profillerde profesyonel olmayan içeriklerin bulunması veya profilin güncel olmaması.

• Neden Hata: Sosyal medya, günümüzde profesyonel imajın bir parçası haline gelmiştir. Profesyonel olmayan fotoğraflar, uygunsuz paylaşımlar veya eski bilgiler içeren profiller, adayın ciddiyetsiz olduğunu veya şirket kültürüne uyum sağlayamayacağını düşündürebilir.
• Çözüm: Mülakat sürecine girmeden önce tüm sosyal medya hesaplarınızı gözden geçirin. Özellikle LinkedIn gibi profesyonel platformlarda profilinizi güncelleyin, deneyimlerinizi ve yetkinliklerinizi doğru bir şekilde yansıtın. Diğer sosyal medya hesaplarınızdaki gizlilik ayarlarınızı kontrol edin ve işe alım uzmanlarının görebileceği içeriklerin profesyonel ve olumlu olduğundan emin olun.

Mülakat Sonunda Karar Verici Olmak

Henüz iş teklifi almadan veya tüm süreçleri tamamlamadan “Bu iş bana göre değil” veya “Sanırım buraya uymayacağım” gibi olumsuz yorumlar yapmak.

• Neden Hata: Bu tür yorumlar, adayın sürece karşı ilgisiz olduğunu, kararsız olduğunu veya kendisi hakkında yanlış değerlendirmeler yaptığını düşündürebilir. Mülakatçı, adayın süreci tamamlamasını ve tam bir değerlendirme sonucunda karar vermesini bekler. Erken aşamada yapılan bu tür olumsuz yorumlar, adayın elenmesine neden olabilmektedir.
• Çözüm: Sürecin her aşamasında pozitif ve açık fikirli olun. Mülakatçıya karşı dürüst olun, ancak henüz kesinleşmemiş düşüncelerinizi olumsuz bir şekilde ifade etmekten kaçının. Eğer bir tereddütünüz varsa, bunu profesyonel bir dille, “Pozisyonun sorumlulukları hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorum” gibi sorularla dile getirebilirsiniz.

Mülakat Bir Sanattır, Pratik İle Gelişir

Unutulmamalıdır ki, mülakatlar bir “mükemmeliyet” testi değildir. Herkes hata yapabilir. Önemli olan, bu hatalardan ders çıkarmak, kendini sürekli geliştirmek ve her mülakatı bir öğrenme fırsatı olarak görmektir. Pratik yapmak, deneme mülakatları yapmak, beden dilinizi ve konuşma tarzınızı gözden geçirmek, size büyük avantaj sağlayacaktır.

Mülakat süreci, bir şirketin kapılarını aralamanın ötesinde, kendi potansiyelinizi keşfetme ve kariyer hedeflerinize ulaşma yolculuğunuzun önemli bir durağıdır. Bu sürece özenli ve stratejik bir yaklaşımla hazırlanmak, hayallerinizdeki işe ulaşmanızı sağlayacak anahtarı elinize verecektir. 

Başarılar dilerim.